Co to jest pakiet ViDA i jak może wpłynąć na sektor e-commerce?

Jednak każdy zada sobie pytanie: dlaczego? W obecnej dyrektywie VAT państwa członkowskie UE mają swobodę w decydowaniu o wprowadzaniu obowiązków podatkowych. Same uznają jakie środki zastosować, by zapobiec oszustwom podatkowym. UE chce, by system ujednolicić i wprowadzić wymogi sprawozdawczości cyfrowej dla wszystkich krajów w taki sam sposób. Oznacza to także, że wszystkie informacje podatkowe trafią do centrali unijnej i to właśnie Bruksela będzie miała ostateczny wpływ o metodach ściągania podatku VAT.

Co to jest pakiet ViDA?

Pakiet ViDA (VAT in Digital Age) to nowa legislacja Komisji Europejskiej, która została opublikowana 8 grudnia 2022 roku. Prace nad nią trwały w latach 2024-2025, a planowane wdrożenie przewidziano na rok 2028. ViDA zakłada obowiązek wystawiania e-faktur na terenie UE, a jako główne cele wskazuje się:

• Modernizacja – dostosowanie VAT do realiów cyfrowej gospodarki;

• Efektywność – zwiększenie wpływów podatkowych i redukcja luk (szacowane na 11 mld EUR rocznie);

• Walka z oszustwami – dzięki lepszej transparentności transakcji;

• Uproszczenie – szczególnie dla MŚP działających transgranicznie;

Filary ViDA

W celu skutecznego wprowadzenia nowych przepisów podatkowych VAT ViDA komisja wprowadza trzy filary. To w oparciu o nie ma działać cały system:

1. Cyfrowe raportowanie transakcji (DRR) - obowiązek raportowania wszystkich transakcji zarówno B2B, jak i B2C ma być wykonywany w czasie rzeczywistym, maksymalnie do 2 dni roboczych od dokonania sprzedaży. Dane będą przesyłane w standaryzowanym formacie (najprawdopodobniej XML), co umożliwi automatyczne przetwarzanie i weryfikację przez krajowe systemy podatkowe.

2. Centralna Platforma Cyfrowa - centralna baza danych transakcji VAT skonsoliduje zgłoszenia z wszystkich państw członkowskich.

3. System automatycznie sprawdzi zgodność danych i udostępni organom podatkowym dostęp w czasie rzeczywistym, co znacznie skróci czas kontroli.

Cele ViDA – modernizacja dzięki transformacji cyfrowej

Powyżej już wskazaliśmy główne cele wprowadzenia pakietu ViDA jednak temat jest nieco szerszy i wymaga uszczegółowienia.

Po pierwsze, planowane jest unowocześnienie obowiązków sprawozdawczych w zakresie VAT poprzez wprowadzenie jednolitych standardów raportowania cyfrowego. Nowe regulacje mają zobowiązać podatników do przekazywania organom podatkowym ustandaryzowanych informacji w formacie elektronicznym o każdej przeprowadzanej transakcji. W efekcie wprowadzone zostanie również obowiązkowe stosowanie e-fakturowania w odniesieniu do transakcji transgranicznych.

Po drugie, celem jest zmierzenie się z wyzwaniami, jakie stawia gospodarka cyfrowa oparta na platformach. W tym zakresie przewidziano aktualizację przepisów VAT, aby zagwarantować równe warunki opodatkowania, doprecyzować zasady ustalania miejsca świadczenia usług w takich transakcjach oraz wzmocnić rolę platform cyfrowych w poborze VAT, zwłaszcza gdy pośredniczą one w usługach krótkoterminowego wynajmu mieszkań lub przewozu osób.

Po trzecie, planowane jest ograniczenie konieczności rejestrowania się przez przedsiębiorców dla celów VAT w wielu krajach UE poprzez usprawnienie i rozwój narzędzi służących do deklarowania i rozliczania VAT od sprzedaży na odległość. W tym celu rozbudowane zostaną mechanizmy takie jak OSS (punkt kompleksowej obsługi), IOSS (punkt kompleksowej obsługi importu) oraz odwrócone obciążenie, aby zminimalizować przypadki, w których przedsiębiorcy muszą uzyskiwać rejestrację VAT w innym państwie członkowskim.

ViDA a sektor e-commerce

Wpływ pakietu ViDA na sektor e-commerce będzie ogromny, więc wymusza na właścicielach sklepów internetowych przygotowania, które warto zacząć już teraz. Zmiany te nie pozostaną bez wpływu na branżę, która od lat dynamicznie się rozwija i coraz mocniej korzysta z technologii transgranicznych oraz platform cyfrowych.

Nowe obowiązki i standaryzacja raportowania

Jednym z kluczowych elementów VIDA jest cyfryzacja i standaryzacja obowiązków sprawozdawczych w zakresie VAT. W praktyce oznacza to wprowadzenie jednolitych wymogów dotyczących przesyłania informacji o transakcjach w formie elektronicznej. Dla branży e-commerce, która już teraz bazuje na automatyzacji i elektronicznym obiegu dokumentów, oznacza to konieczność dostosowania systemów księgowych i fakturowych do nowych standardów.

W szczególności wprowadzenie obowiązkowego e-fakturowania w przypadku transakcji transgranicznych wymusi na przedsiębiorcach jeszcze większą precyzję i automatyzację w dokumentowaniu sprzedaży. W efekcie zmniejszy się ryzyko błędów i nadużyć, ale jednocześnie wzrosną wymagania technologiczne, które firmy będą musiały spełnić.

Zmiany dla platform cyfrowych

VIDA zakłada również dostosowanie przepisów VAT do realiów gospodarki cyfrowej, zwłaszcza w kontekście platform pośredniczących. Duże znaczenie będą miały tu zmiany dotyczące krótkoterminowego najmu nieruchomości oraz przewozu osób, ale skutki odczują także platformy e-commerce. Nowe przepisy wyraźnie przypiszą większą odpowiedzialność za rozliczanie VAT właśnie platformom, które ułatwiają zawieranie transakcji pomiędzy sprzedawcami a konsumentami.

Dla sektora e-commerce oznacza to przesunięcie części obowiązków podatkowych z drobnych sprzedawców na same platformy. Może to ułatwić prowadzenie działalności mniejszym przedsiębiorcom, ale jednocześnie zwiększy zakres obowiązków dla dużych graczy, takich jak marketplace’y, które będą musiały zapewnić zgodność z przepisami VAT w całej Unii Europejskiej.

Jednolita rejestracja VAT

Jednym z najbardziej oczekiwanych przez branżę e-commerce rozwiązań VIDA jest uproszczenie obowiązków związanych z rejestracją VAT w różnych państwach członkowskich. Rozszerzenie i udoskonalenie systemów OSS (One Stop Shop) oraz IOSS (Import One Stop Shop) pozwoli na dalsze ograniczenie sytuacji, w których przedsiębiorcy muszą posiadać wiele rejestracji VAT w różnych krajach UE.

Dzięki temu e-sprzedawcy będą mogli w prostszy sposób rozliczać VAT od sprzedaży transgranicznej w jednym punkcie, bez konieczności żmudnej administracji w każdym kraju osobno. To rozwiązanie nie tylko obniży koszty prowadzenia działalności, ale również zwiększy przejrzystość i bezpieczeństwo podatkowe dla sprzedawców internetowych.

Korzyści i wyzwania dla e-commerce

Korzyści:

• uproszczenie rozliczeń VAT w całej UE,
• mniejsze ryzyko niezgodności z przepisami dzięki standaryzacji,
• większa przejrzystość i bezpieczeństwo podatkowe,
• ułatwienia dla małych i średnich przedsiębiorstw w rozpoczęciu sprzedaży na rynkach zagranicznych.

Wyzwania:

• konieczność dostosowania systemów IT i księgowości do nowych standardów,
• dodatkowe obowiązki dla platform pośredniczących,
• wzrost kosztów wdrożeniowych dla dużych podmiotów, szczególnie w zakresie e-fakturowania i sprawozdawczości cyfrowej.

Podsumowanie

VIDA stanowi istotny krok w stronę nowoczesnego, zharmonizowanego i bardziej efektywnego systemu VAT w Unii Europejskiej. Dla sektora e-commerce zmiany te oznaczają zarówno nowe obowiązki, jak i szanse na uproszczenie działalności na rynku wewnętrznym UE. Firmy, które odpowiednio wcześnie przygotują się na te zmiany, mogą zyskać przewagę konkurencyjną i jeszcze łatwiej rozwijać swoją sprzedaż w skali międzynarodowej.